WŁADYSŁAWOWO – REZERWATY PRZYTODY

Na terenie Parku w obrębie Władysławowa leży kilka rezerwatów, które są objęte specjalnymi formami ochrony (Białogóra, Piaśnickie Łąki, Przylądek Rozewie, Beka) oraz kilka takich jak (Widowo, Rosettowe Buki, Lisi Jar, Rudnik, Słone Łąki, Rzeczne Łąki). Ponadto w obrębie Parku znajdują się kolejne cztery rezerwaty (Babnica, Zielone, Woskownica Bielawskiego Błota i Moroszka Bielawskiego Błota). Walory przyrody wszystkich wymienionych obiektów i ich ranga znacznie wykraczają poza granice Parku, a kilka z nich ma unikatowy charakter w skali całego kraju.

Rezerwat Białogóra o powierzchni 55,75 ha, utworzony w 1972 r., położony w zachodniej części Parku w pobliżu Białogóry. Obejmuje on kompleks zagłębień międzywydmowych i niewysokich wydm na zapleczu głównego pasa wydm nadmorskich.
Przyroda rezerwatu ma charakter unikatowy w skali całego wybrzeża polskiego, a pod wieloma względami również i na tle kraju. W płytko zatorfionych zagłębieniach znajduje się najbogatsze w gatunki i zbiorowiska stanowisko atlantyckiej roślinności torfowiskowej w Polsce. Do najważniejszych gatunków należą budujące swe zbiorowiska: ponikło wielołodygowe Eleocharis multicaulis na swym jedynym na Pomorzu stanowisku, a zarazem jednym z pięciu w Polsce, wrzosiec bagienny (Erica tetralix), woskownica europejska Myrica gale i przygielka brunatna {Rhynchospora fusca), a z innych rzadkości florystycznych warto wymienić między innymi gnidosza leśnego (Pedicularis sylvatica), jeżogłówkę pokrewną (Sparganium angustifolium) i brzeżycę jednokwiatową (Litorella uniflora). Wydmy między zagłębieniami są porośnięte przez jedne z najpiękniejszych na wybrzeżu fitocenoz boru nadmorskiego (Empetro nigri- Pinetum), zróżnicowanego zależnie od warunków wilgotnościowych. Ogromną wartość botaniczną i krajobrazową rezerwatu dopełniają jego walory ornitologiczne, zagłębienia stanowią bowiem miejsce gniazdowania żurawi, a także ich odpoczynku w trakcie przelotów.
Aktualnie planuje się powiększenie rezerwatu do powierzchni około 211 ha. Piaśnickie Łąki
Rezerwat florystyczny o powierzchni 56,23 ha, utworzony w 1959 r., obejmuje fragment lasu i łąk położony między Piaśnicą i jej zanikającym starym korytem, w pobliżu ujścia rzeki do morza. W rezerwacie jest chroniona przede wszystkimunikatowa roślinność zmiennowilgotnych łąk trzęślicowych (Molinietum medioeuropaeum) z licznie, niekiedy masowo rosnącymi gatunkami rzadkimi i ginącymi na całym niżu europejskim: kosaćcem syberyjskim (Iris sibirica.), mieczykiem dachówkowatym (Gladiolus imbricatus) (oba chronione), selernicą żyłkowaną (Cnidium dubium), fiołkiem mokradłowym (Viola stagnina), turzycami Buxbauma, Hosta i Hartmanna (Сагех buxabumi, C. hostiana i C. hartmannii) i innymi. Wiele z tych roślin, podobnie jak całe zbiorowisko, ma w rezerwacie swoje jedyne stanowisko w regionie gdańskim, a jedno z ostatnich na Pomorzu. Turzyca Buxbauma występuje tak licznie, że w wilgotnych zagłębieniach w kompleksie łąk tworzy własne zbiorowisko, znane tylko z kilku miejsc w kraju. Na niewielkich pagórkach wśród mokrych łąk zachowały się fragmenty psiary krzyżownicowej {Połygalo-Nardetum), w której między innymi rośnie wrzosiec bagienny (Erica tetralix) i podkolan biały (Platanthera bifolia); jest to jedyne znane w Polsce stanowisko tej zachodniej postaci zespołu. Wartość rezerwatu wzbogacają bardzo interesujące lasy dębowe i dębowo-brzozowe, odznaczające się między innymi łanowym występowaniem konwalii, a także liczne fitocenozy szuwarów i łak niskoturzycowych.

Woskownica Bielawskiego Biota jest to rezerwat florystyczny o powierzchni 33 ha został utworzony w 1977 r. dla ochrony stanowiska woskownicy europejskiej (Myrica gale) – krzewu występującego w Polsce tylko w kilku miejscach w wąskim pasie przymorskim. Rezerwat obejmuje niewielki, sztucznie wydzielony wycinek dużego kompleksu torfowiska Bielawskiego Biota, na którego obrzeżach do niedawna rozciągały się rozlegle zarośla tego krzewu.
Moroszka Bielawskiego Biota jest to rezerwat florystyczny o powierzchni 8,40 ha powstał w 1977 r. w celu ochrony bardzo rzadkiej w Polsce maliny moroszki (Rubus chamaemorus), gatunku występującego głównie w strefie borealno-arktycznej. Rezerwat jest sztucznie wyciętym fragmentem torfowiska Bielawskiego Błota, które na skutek długotrwałego odwadniania, eksploatacji torfu i wielokrotnych pożarów utraciło już wiele ze swoich botanicznych wartości.
Bielawa jest to rezerwat w postaci torfowiska o nazwie rezerwatu “Bielawa” o powierzchni 747,36 ha, w którego granicach znajdą się oba małe obiekty. Jeszcze na początku XX wieku na Bielawskim Błocie dominowały zbiorowiska roślinne właściwe dla torfowisk otwartych, tzn. nie porośniętych lasem. Tworzyły je między innymi różne gatunki torfowców, wrzosiec bagienny (Erica tetralix), woskownica europejska (.Myrica gale) i rosiczka okrągłolistna (Drosera rotun- difolia), modrzewnica (Andromeda polifolia) oraz wełnianka pochwowata (.Eriophorum vaginatum) i wąskolistna (E. angustifolia). Można przypuszczać, że właśnie od masowo owocujących wełnianek pochodzi nazwa Bielawskiego Błota (inna etymologia nazwy może być wyprowadzona od mgieł i oparów zalegających nad torfowiskiem). Na obrzeżach dominowały wilgotne wrzosowiska. Współczesne siedliska i szata roślinna Bielawskich Błot są bardzo silnie zmienione w wyniku odwodnień, eksploatacji torfu i pożarów. Dawne zbiorowiska roślinne nie zachowały się, a pozostały jedynie pojedyncze gatunki roślin torfowiskowych, które ze względu na postępującą ciągle degradację siedlisk i sukcesję roślinności nie-torfowiskowej (leśne, zaroślowe) są skrajnie zagrożone w swojej egzystencji i występują na pojedynczych stanowiskach.
Pomimo zmian siedlisk i szaty roślinnej, przyroda Bielawskiego Błota wciąż odznacza się ogromnymi walorami ornitologicznymi. Jest to jedyne miejsce w Polsce, gdzie regularnie gniazduje kilka par łęczaka (Tringa glareola). Bardzo licznie spotyka się tu żurawie (Grus grus). Oprócz kilku par gniazdowych przebywa tu stado 100-300 osobników nielęgowych i zatrzymują się przelotne stada, liczące nawet do 600 osobników tego gatunku. Na początku lat osiemdziesiątych stwierdzono tu też 1 parę sowy błotnej (Asio flammeus). Spośród ssaków występują tu m.in. jeleń (Cervus elaphuś) i borsuk (Meles meles), a sporadycznie można spotkać także łosia (Alces alces).
Biaiogarda jest to rezerwat położony w okolicy obok rezerwatu “Babnica” fragment wydmy parabolicznej porośniętej przez bór nadmorski oraz zagłębienie międzywydmowe z borem bagiennym.
Źródła Roztoka obejmuje obszar źródliskowy Białogórskiej Strugi, położony ok 2 km na północ od Słuchowa. W dolinie znajdującej się w kompleksie acidofilnych lasów dębowo-bukowych panuje ols torfowcowy ze starym drzewostanem.
Długosz Królewski w Wierzchucinie – czyli jedno z dwu największych w województwie stanowisk chronionej paproci – długosza królewskiego (Osmunda regalis), położone w otulinie Parku na torfowiskach na zachód od wypływu Piaśnicy z Jez. Żarnowieckiego.
Żarnowczyska w Jastrzębiej Górze – do ochrony jest przewidziany fragment doliny przylegającej od południa do zwartej zabudowy Jastrzębiej Góry. Teren ten jest porośnięty przez wrzosowiska oraz zarośla żarnowca i jałowca, nadające mu niecodzienne piękno; te typy ekosystemów o ogromnej wartości przyrodniczej szybko znikają ze współczesnych krajobrazów.
Góra Lubek
Najlepiej zachowane na Helu płaty boru nadmorskiego ze starymi drzewostanami i masowo rosnącą paprotką zwyczajną (Polypodium vulgare), położone na wysokich wydmach między Kuźnicą a Jastarnią.
Torfowe Kłyle – duże obszary szuwarów, fragment dąbrowy oraz niewielkie powierzchnie solnisk na zachód od Jastarni, położone na niskim brzegu od strony Zatoki Puckiej. Teren ten do końca lat osiemdziesiątych byl jedną z najważniejszych ostoi ptactwa na wybrzeżu Zatoki Gdańskiej. Po osuszeniu i zaprzestaniu wylewania ścieków komunalnych jego rola dla awifauny znacznie zmalała. W okresie migracji można tu jeszcze spotkać dość duże stada siewkowców żerujące na plaży lub na wilgotniejszych fragmentach łąk. Najliczniej gromadzą się tu kszyki (Gallinago gallinago), lęczaki (Tringa glareola) i niekiedy także bataliony (.Philomachus pugnax).
Rewskie Błota są położone na brzegu Zatoki Puckiej na zachód od Rewy szuwary i łąki z licznymiunikatowa roślinność zmiennowilgotnych łąk trzęślicowych (Molinietum medioeuropaeum) z licznie, niekiedy masowo rosnącymi gatunkami rzadkimi i ginącymi na całym niżu europejskim: kosaćcem syberyjskim (Iris sibirica.), mieczykiem dachówkowatym (Gladiolus imbricatus) (oba chronione), selernicą żyłkowaną (Cnidium dubium), fiołkiem mokradłowym (Viola stagnina), turzycami Buxbauma, Hosta i Hartmanna (Сагех buxabumi, C. hostiana i C. hartmannii) i innymi. Wiele z tych roślin, podobnie jak całe zbiorowisko, ma w rezerwacie swoje jedyne stanowisko w regionie gdańskim, a jedno z ostatnich na Pomorzu. Turzyca Buxbauma występuje tak licznie, że w wilgotnych zagłębieniach w kompleksie łąk tworzy własne zbiorowisko, znane tylko z kilku miejsc w kraju. Na niewielkich pagórkach wśród mokrych łąk zachowały się fragmenty psiary krzyżownicowej {Połygalo-Nardetum), w której między innymi rośnie wrzosiec bagienny (Erica tetralix) i podkolan biały (Platanthera bifolia); jest to jedyne znane w Polsce stanowisko tej zachodniej postaci zespołu. Wartość rezerwatu wzbogacają bardzo interesujące lasy dębowe i dębowo-brzozowe, odznaczające się między innymi łanowym występowaniem konwalii, a także liczne fitocenozy szuwarów i młak niskoturzycowych.
Przylądek Rozewie jest to rezerwat krajobrazowy o powierzchni 12,17 ha powstał w 1957 r. i jest położony w pobliżu latami morskiej w Rozewiu, oraz w odległości około 6 km. od miejscowości WŁADYSŁAWOWO. Rezerwat leży na zboczu klifu, który w celu ochrony latarni został ustabilizowany na początku stulecia poprzez wybudowanie betonowej opaski u jego podnóża. Zatrzymanie abrazji, czyli stałego niszczenia klifu przez fale morskie, pozwoliło na rozwój lasu. Obecnie panują tu lasy bukowe ze 100-letnimi, a miejscami nawet 160-letnimi drzewostanami; jest to żyzna buczyna pomorska (Melico-Fagetum) i kwaśna buczyna niżowa (Luzulo pilosae-Fagetum), a w najniższej części zbocza, gdzie występują wysięki wody – żyzny las mieszany z drzewostanem budowanym przez klony i jawory.
Beka jest to rezerwat faunistyczny utworzony w 1988 r. na powierzchni 193,01 ha. Obejmuje obszar położony na dnie doliny Redy przy brzegu Zatoki Puckiej, między podstawą zboczy wysoczyzny w Mrzezinie a ujściowym odcinkiem Zagórskiej Strugi.
W rezerwacie jest chronione jedno z powierzchniowo największych w Polsce stanowisk roślinności halofilnej, czyli słonolubnej, która rozwija się na glebach zasolonych w wyniku zalewów wodami Zatoki. Największy obszar zajmuje tu słonawa (Juncetum g er ar di), czyli zbiorowisko łąkowo-pastwiskowe budowane przez sit Gerarda wraz z licznymi innymi słonoroślami, jak miecznik nadmorski (Glaux maritima) (chroniony), babka nadmorska (Plantago maritima), świbka morska (Triglochin maritima) i inne. Wilgotniejsze miejsca w kompleksie słonaw zajmuje półhalofilny szuwar oczeretowy (Scirpetum maritmi) z sitowcem nadmorskim (Bulboschoenus maritimus) i oczeretem Tabernaemontana (.Schoenoplectus tabernaemontani). Trzecim halofilnym zbiorowiskiem jest zajmujący znikome powierzchnie zespół muchotrzewa solniskowego i mannicy odstającej (Puccinellio-Spergularietum).
Te wszystkie piękne tereny można zwiedzać, a odpoczywać po męczącym dniu zwiedzania korzystając z ciekawych baz typu NOCLEGI WŁADYSŁAWOWO.

Praca zbiorowa pod redakcją Aleksandra Janty